Pomoc po porodzie
Rozważcie skorzystanie z pomocy innych w pierwszych dniach życia dziecka. Jest to bardzo gorączkowy czas, którego mama potrzebuje również na regenerację sił, co potrafi być mocno przytłaczające. Warto nawiązać kontakt z położną, która pomoże Wam przejść przez pierwsze dni życia dziecka. Jeśli macie dobry kontakt z rodzicami, nie wahajcie się, aby skorzystać również z ich pomocy. W końcu wychowali Was i mają doświadczenie, którego nie zastąpi żadna wiedza teoretyczna. Pomoc osób, które są nam bliskie, jest bezcenna. Nie zmuszaj się do przyjmowania wizyt znajomych w pierwszych dniach. Masz prawo do odpoczynku, wizyty mogą odbyć się nieco później!
Obsługa noworodka
Jeśli nie spędzaliście dużo czasu wśród noworodków, ich kruchość może Was przerażać. Oto kilka podstaw, o których należy pamiętać:
- Umyj ręce przed kontaktem z noworodkiem – noworodki nie mają jeszcze silnego układu odpornościowego, więc w pierwszych dniach należy dbać o to, aby nie narażać ich na zbyt dużo zarazków.
- Wspieraj głowę i szyję dziecka – W czasie noszenia maluszka podeprzyj jego głowę, uważaj nosząc go zwłaszcza pionowo lub układając do leżenia.
- Nie potrząsaj noworodkiem – Nie rób tego pod żadnym wypadkiem, ponieważ drżenie może powodować krwawienie z mózgu, a nawet śmierć. Noworodki to bardzo kruche istotki. Jeśli chcesz obudzić dziecko, nie rób tego potrząsając je, zamiast tego, spróbuj np. połaskotać je po stópkach lub delikatnie dmuchnij w policzek.
- Upewnij się, że dziecko jest bezpiecznie przypięte do wózka, nosidełka czy fotelika samochodowego. Ogranicz wszystkie ruchy, które mogą być dla dziecka zbyt silne.
- Pamiętaj, że noworodek nie jest gotowy na wszystkie zabawy, które lubią starsze dzieci – nie podrzucaj go na kolanach ani w powietrzu.
Tworzenie więzi z dzieckiem
Najprzyjemniejsza część opieki nad niemowlęciem to fakt, że tworzymy z nim nierozerwalną więź. Fizyczna bliskość w pierwszych dniach życia, tworzy automatycznie więź emocjonalną z dzieckiem.
W przypadku niemowląt odpowiednie więzi emocjonalne wpływają znacząco na szybszy rozwój dziecka we wszystkich obszarach. To bardzo ważne dla dziecka, że obok niego jest osoba, która kocha je bezwarunkowo.
Buduj więzi poprzez częste dotykanie i kołysanie dziecka. Dzieci bardzo lubią dotyk „skóra do skóry”.
Niemowlęta, zwłaszcza wcześniaki i dzieci z problemami zdrowotnymi mogą potrzebować masażu. Niektóre rodzaje masażu mogą poprawić Wasze więzi, ale też pomóc we wzroście i rozwoju niemowlaka. Poproście lekarza o zalecenia, jak masować Wasze dziecko. Na rynku dostępne są również książki i filmy, które pokazują, jak to robić. Uważajcie jednak – dzieci są o wiele delikatniejsze niż dorośli i należy masować je z niedużą siłą.
Niemowlęta zazwyczaj lubią też nasłuchiwać różnych dźwięków, takich jak mówienie czy śpiewanie. Twoje dziecko prawdopodobnie pokocha słuchanie muzyki. Dobrym sposobem stymulacji słuchu dziecka są grzechotki i muzyczne zabawki. Jeśli Twój maluch jest wybredny, spróbuj śpiewać, recytować wierszyki i rymowanki lub czytać na głos podczas kołysania dziecka.
Niektóre dzieci są wyjątkowo wrażliwe na dotyk, światło lub dźwięk – czasem łatwo je przestraszyć i szybko zaczynają płakać, czasem też śpią mniej niż oczekujemy. Zwykle dzieci odwracają automatycznie twarz do osób, które mówią do nich lub śpiewają. Jeśli Twoje dziecko reaguje wrażliwie, staraj się nie stwarzać wielu hałasów i upewnij się, że światło w pomieszczeniach, w których przebywa dziecko nie jest zbyt jaskrawe.
Otulanie dziecka materiałami to kolejna technika, które pomaga mu poczuć się bezpiecznie. Dziecko czuje się przytulane, jest mu ciepło i komfortowo. Otulanie pomaga też zmniejszyć ryzyko, że dziecko poczuje się zaskoczone własnym ruchem, dotykając przedmiotów wokół, dzięki czemu śpi spokojniej.
Oto instrukcja, jak otulić dziecko:
Rozłóż kocyk, otulacz płasko, lekko zawiń jeden róg. Połóż dziecko na kocyku głową do góry nad złożonym rogiem.
Owiń lewy róg nad ciałem i wsuń go pod plecki dziecka, przechodząc nad jego prawym ramieniem.
Podnieś dolny róg nad stopy dziecka i pociągnij go w kierunku głowy, składając materiał w dół, jeżeli jest zbyt duży i zbliża się do twarzy. Pamiętaj, aby nie owijać zbyt mocno wokół bioder. Nóżki powinny móc się swobodnie zginać i prostować. Zbyt ciasne owinięcie dziecka może zwiększyć ryzyko dysplazji stawu biodrowego.
Owiń prawy róg wokół dziecka i wsuń go pod plecy po lewej stronie, pozostawiając odsłoniętą szyję i główkę. Aby upewnić się, ze dziecko nie jest zbyt ciasno owinięte, sprawdź czy możesz wsunąć dłoń między koc a klatkę piersiową bobasa. Dzięki temu dziecko będzie mogło swobodnie oddychać. Upewnij się jednak, że koc nie jest tak luźny, że mógłby się rozwinąć.
Niemowlęta nie powinny być opatulane po ukończeniu 2 miesięcy, ponieważ w tym wieku dziecko ma wystarczająco dużo siły, aby się przewrócić na brzuszek. Gdy są otulone, zwiększa się ryzyko zespołu nagłej śmierci niemowląt (SIDS).
Wszystko o pieluszkach
Prawdopodobnie, jeszcze zanim zabierzesz dziecko do domu, zdecydujesz czy będziesz używać pieluch jednorazowych czy wielokrotnego użytku. Niezależnie od tego, co wybierzesz, Twoje maleństwo będzie brudzić pieluchy około 10 razy dziennie i 70 razy w tygodniu.
Przed zmienianiem pieluszki upewnij się, że masz wszystkie niezbędne rzeczy w zasięgu ręki, aby nie zostawiać dziecka samego na przewijaku.
Będziesz potrzebować:
- czystej pieluszki,
- maści pośladkowej przeciw odparzeniom,
- nawilżanych chusteczek higienicznych lub pojemnika z czystą, ciepłą wodą i czystą myjką lub wacikami do przemycia pupy.
Po każdym wypróżnieniu lub gdy pielucha jest mokra połóż dziecko na pleckach i usuń brudną pieluszkę. Użyj wody, wacików i myjki lub ściereczek, aby delikatnie przetrzeć okolice genitaliów dziecka. Usuwając pieluchę chłopca, rób to szczególnie ostrożnie, ponieważ wystawienie na działanie powietrza może spowodować, że zacznie oddawać mocz. Podczas wycierania dziewczynki wykonuj ruchy od przodu do tyłu, aby uniknąć infekcji dróg moczowych. Aby zapobiegać i leczyć wysypki, stosuj maści przeznaczone dla dzieci. Zawsze pamiętaj, aby dokładnie umyć ręce po zmianie pieluszki.
Wysypka pod pieluchą to dość częsty problem. Zazwyczaj jest ona czerwona, ale znika po kilku dniach z ciepłymi kąpielami i kremem. Warto też dać czasem dziecku trochę czasu bez pieluszki. Większość wysypek powstaje poprzez podrażnienie mokrą lub zabrudzoną pieluszką.
Aby zapobiec wysypkom, wypróbuj następujące wskazówki:
- Często zmieniaj pieluchę i staraj się robić to jak najszybciej po wypróżnieniu.
- Delikatnie oczyść obszar łagodnym mydłem i wodą (nawet chusteczki mogą być drażniące), a następnie nałóż bardzo grubą warstwę posypki do pupy lub kremu „barierowego”. Preferowane są kremy z tlenkiem cynku, ponieważ stanowią barierę dla skóry przed wilgocią z pieluszki.
- Jeśli używasz pieluch z tkaniny, pierz je w detergentach bez barwników i substancji zapachowych.
- Pozwól dziecku pozostać bez pieluszki przez część dnia. Da to jego skórze szansę na wentylację.
Jeśli wysypka utrzymuje się dłużej niż 3 dni, skontaktuj się z lekarzem – może być to spowodowane infekcją grzybiczą, która wymaga leków na receptę.
Podstawy kąpieli
Powinniście kąpać dziecko z użyciem gąbeczki, dopóki nie odpadnie pępowina i pępek nie zagoi się całkowicie (1-4 tygodnie).
Kąpiel dwa lub trzy razy w tygodniu w pierwszym roku jest wystarczająca. Częstsze kąpiele mogą powodować wysuszanie skóry.
Przed kąpielą przygotuj potrzebne przedmioty:
- miękką, czystą ściereczkę do mycia,
- łagodne, bezzapachowe mydło i szampon dla dzieci
- miękki pędzel lub szczoteczkę stymulującą skórę głowy dziecka
- ręcznik lub kocyk,
- czystą pieluszkę
- czyste ubranka.
Kąpiel gąbką
W przypadki kąpania dziecka gąbeczką wybierz do tego bezpieczną, płaską powierzchnię w ciepłym pomieszczeniu (może to być przewijak, podłoga lub blat). Napełnij zlew, jeśli jest w pobliżu lub miskę ciepłą (nie gorącą!) wodą. Rozbierz dziecko i owiń je ręcznikiem. Przetrzyj oczy niemowlęcia myjką, zwilżoną tylko wodą, zaczynając od jednego oka i wycierając od wewnętrznego do zewnętrznego kącika oka. Użyj czystego roku myjki lub innej bawełnianej kulki, aby umyć drugie oko. Oczyść następnie nos i uszy dziecka wilgotną ściereczką. Następnie ponownie zwilż szmatkę i za pomocą mydła delikatnie umyj twarz i osusz ją.
Następnie, używając szamponu dla dzieci, utwórz pianę i delikatnie umyj głowę dziecka i spłucz. Za pomocą mokrej szmatki i mydła delikatnie umyj resztę części ciała dziecka. Zwróć szczególną uwagę na fałdki pod pachami, za uszami, na szyi i w okolicy narządów płciowych. Po umyciu tych miejsc upewnij się, że są suche, a następnie załóż pieluszkę i ubierz dziecko.
Kąpiel w wannie
Pierwsze kąpiele w wannie powinny być krótkie i delikatne. Jeżeli dziecko mocno się denerwuje, wróć na tydzień lub dwa do kąpieli gąbką, a następnie znów spróbuj kąpieli w wannie.
Aby sprawdzić temperaturę wody dotknij jej wewnętrzną częścią nadgarstka lub łokcia. Najlepsze dla niemowląt są małe, plastikowe wanienki. Umieść dziecko w ciepłej wodzie natychmiast po tym, jak je rozbierzesz, aby nie zdążyło zmarznąć. Upewnij się, że poziom wody nie jest za głęboki. Jedną ręką podeprzyj główkę dziecka a drugą powoli wkładaj je, zaczynając od podparcia stópek w wannie, opuszczaj aż do klatki piersiowej.
Użyj myjki do mycia twarzy i włosów. Delikatnie masuj skórę głowy opuszkami palców· lub miękką szczoteczką do włosów, w tym również obszar nad ciemiączkami na czubku głowy. Kiedy spłukujesz mydło lub szampon z głowy dziecka, przyłóż dłoń do czoła, aby mydliny leciały w bok i mydło nie dostało się do oczu. Delikatnie umyj resztę ciała dziecka wodą i niewielką ilością mydła.
Podczas kąpieli regularnie polewaj ciało dziecka ciepłą wodą, aby nie zmarzło. Po kąpieli natychmiast zawiń je w ręcznik i przykryj główkę. Świetnie sprawdzi się do tego ręcznik dziecięcy z kapturkiem.
Podczas kąpieli niemowlęcia nigdy nie zostawiaj go samego. Jeśli musisz wyjść z łazienki, zawiń dziecko w ręcznik i zabierz ze sobą.
Pielęgnacja pępowiny
Niektórzy lekarze sugerują smarowanie okolicy pępowiny alkoholem, aż kikut wyschnie i odpadnie (zwykle 10 dni do 3 tygodni), inni zalecają jednak pozostawienie tego obszaru w spokoju, aż sam się zagoi. Porozmawiaj ze swoim lekarzem, aby ustalić, jak powinnaś postępować. Pępka niemowlęcia nie należy zanurzać w wodzie, dopóki kikut nie zagoi się i nie odpadnie. W trakcie gojenia się, pień będzie zmieniał kolor z żółtego na brązowy lub czarny – to całkowicie normalne. Zadzwoń do lekarza, jeśli pępek wygląda na czerwony lub powstaje nieprzyjemny zapach lub wydzielina.
Karmienie dziecka
Niezależnie od tego, czy karmisz noworodka piersią czy butelką, możesz być zaskoczona, jak często musisz to robić. Zasadniczo zaleca się karmienie niemowląt na żądanie – ilekroć wydają się głodne. Twoje dziecko może sugerować, że jest głodne nie tylko płacząc, ale też wkładają palce do ust lub wydając odgłosy ssania.
Noworodek musi być karmiony co 2-3 godziny. Jeśli karmisz piersią, daj dziecku szansę na karmienie około 10-15 minut przy każdej piersi. Jeśli karmisz gotową mieszanką, Twoje dziecka zje prawdopodobnie około 60-90 mililitrów przy każdym karmieniu.
Niektóre noworodki mogą wymagać przebudzenia co kilka godzin. Zadzwoń do lekarza, jeśli twoje dziecko nie wydaje się zainteresowane jedzeniem lub ssaniem albo jeśli musisz często je budzić do jedzenia.
Jeśli karmisz mlekiem modyfikowanym, możesz łatwo sprawdzić, czy Twoje dziecko je wystarczająco dużo. Jeśli karmisz piersią, może to być nieco trudniejsze. Jeśli Twoje dziecko wydaje się być zadowolone, produkuje około sześciu mokrych pieluszek i kilka stolców dziennie, śpi dobrze i regularnie przybiera na wadze, to prawdopodobnie je wystarczająco dużo.
Innym sposobem na sprawdzenie, czy dziecko otrzymuje mleko jest sprawdzenie, czy piersi są pełne przed karmieniem, a mają mniej mleka po karmieniu. Jeśli masz jakiekolwiek obawy, dotyczące wzrostu dziecka lub harmonogramu karmienia – porozmawiaj z lekarzem.
Jeśli Twoje dziecko ma skłonność do powstawania gazów, ma refluks żołądkowo-przełykowy lub wydaje się być wybredne podczas karmienia, spróbuj lekko klepać malucha co około 5 minut karmienia.
Wypróbuj poniższe wskazówki:
- Trzymaj dziecko pionowo, z głową na ramieniu. Podeprzyj głowę i plecy dziecka, delikatnie klepiąc je drugą ręką po pleckach.
- Posadź dziecko na kolanach. Podeprzyj klatkę piersiową i głowę dziecka jedną ręką, przyciskając podbródek dziecka do dłoni i opierając dół dłoni na klatce piersiowej dziecka (uważaj, aby chwycić za podbródek, a nie za gardło!). Drugą ręką delikatnie poklepuj dziecko po plecach.
- Połóż dziecko głową w dół na kolanach. Podeprzyj głowę dziecka, upewniając się, że jest ona wyżej niż jego klatka piersiowa i delikatnie poklepuj lub pocieraj plecy.
Jeśli dziecku nie odbija się po kilku minutach, zmień pozycję i spróbuj odczekać do odbicia kilka minut przed ponownym karmieniem. Zawsze głaskać swoje dziecko po zakończeniu karmienia i utrzymuj je w pozycji pionowej przez co najmniej 10-15 minut, aby nie zwracało pokarmu.
Podstawy spania
Możesz być zaskoczony faktem, że noworodek przesypia około 16 godzin każdego dnia. Wydaje się, że potrzebuje Cię w każdej jego minucie, prawda? Noworodki śpią zwykle przez okres 2-4 godzin. Nie spodziewaj się przespanych całych nocy. Układ trawienny niemowląt jest tak mały, że potrzebuje karmienia co kilka godzin. Po 3 miesiącach wiele dzieci zaczyna przesypiać 6-8 godzin, ale jeśli Twoje dziecko do nich nie należy nie jest to powód do niepokoju.
Podobnie jak dorośli, dzieci muszą wypracować sobie właśnie zworce i cykle snu, więc jeśli noworodek wydaje się zdrowy i przybiera na wadze, nie rozpaczaj, że nie przesypia nocy. Ważne jest, aby zawsze układać niemowlę na plecach.
Inne bezpieczne praktyki snu obejmują niestosowanie koców, kołder, skór owczych, pluszaków i poduszek w łóżeczku, które mogą udusić dziecko oraz dzielenie sypialni (nie łóżka) z rodzicami do około roku. Pamiętaj też, aby zmieniać pozycję głowy dziecka z nocy na noc (raz na lewo, raz na prawo), aby zapobiec rozwojowi płaskiego miejsca po jednej stronie głowy.
Wiele noworodków na pomieszane dni i noce. Są przez to bardziej rozbudzone i czujne w nocy, a senne w środku dnia. Dbaj o to, aby światła w nocy nie były zbyt mocne. Zarezerwuj też czas na zabawę z dzieckiem w ciągu dnia. Staraj się wydłużać czas dziecka bez snu w ciągu dnia.
Nawet jeśli teraz czujesz niepokój, w ciągu kilku tygodni wyrobisz sobie właściwe nawyki i będziesz prawdziwym profesjonalistą! Jeśli masz wątpliwości i pytania, nie obawiaj się zadawać ich lekarzowi lub położnej. Powodzenia!